برنامه تلویزیونی «اقیانوس آرام» محصول مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج در میان معدود برنامه‌های نوجوانانه تلویزیون توانسته است فرم و محتوای جدیدی را به مخاطبان خود ارائه کند. این برنامه با حذف مجری و اجرای مشارکتی توسط ۲۴ نوجوان اداره می‌شود. در هر قسمت با حضور مهمانانی که هر یک از حوزه‌ای خاص موفق بوده‌اند، تلاش می‌کند تا الگوهای پیشرفت را در گفت‌وگویی صمیمانه و بی‌پرده روایت کند.
یکی از رسالت‌های تلویزیون به عنوان رسانه‌ای عمومی و ملی پاسخگویی به نیازهای بصری و آموزشی گروه‌های سنی مختلف است. نوجوانان به عنوان گروهی سنی که عمدتاً از برنامه‌ریزی‌های رسانه‌ای مغفول مانده‌اند، در سنین شکل‌گیری و رشد شخصیتی خود باید خوراک‌های خبری و تصویری مورد نیاز و ذائقه خود را در این رسانه بیابند تا بتوان به شعار آینده‌سازی که عمدتاً در برنامه‌ریزی‌ها معطوف به این گروه سنی عنوان می‌شود، جامه عمل پوشاند.
تولید برنامه و طرح مباحث تربیتی
وحید ملتجی مدیر مرکز کودک و نوجوان سازمان هنری رسانه‌ای اوج می‌گوید: این برنامه قصد دارد تا به طور تدریجی قشر نوجوان را با فضای برنامه‌سازی آشنا کند و زمام امور را به دست آن‌ها بسپارد. وی با اشاره به دو هدف تولید و طرح مباحث تربیتی در این برنامه ادامه می‌دهد: غالباً پرداختن به این دو مؤلفه در کنار هم رعایت نمی‌شود و بیشتر اوقات کفه ترازو به سمت تولید است، چون تولید برنامه اقتضائات خاص خودش را دارد که با پشت صحنه و مسائل تربیتی کاری ندارد و خروجی برایش مهم است، اما در «اقیانوس آرام» تلاش کرده‌ایم این دو موضوع را با هم پیش ببریم و پرداختن به یکی به دیگری آسیبی نرساند و هر کدام جایگاه و اهمیت خودش را داشته باشد.
وی در پاسخ به اینکه برنامه «اقیانوس آرام» چه رویکردمحوری را دنبال می‌کند، می‌گوید: اقیانوس آرام به دنبال این است که مسائل روز و نیازهای نوجوان را از زبان خود نوجوان‌ها و کسانی که نوجوانی موفقی داشته‌اند بیان کند و از دل این برنامه به این خروجی برسد که با اطمینان بگوید: «نوجوان قابل اعتماد است» و در قالب این شعار نوجوانان، خانواده‌ها، کنشگران اجتماعی و مسئولان اثرگذار در حوزه نوجوان را درگیر کند.
موفقیت در «اقیانوس آرام» یعنی رشد و تعالی
برنامه تلویزیونی «اقیانوس آرام» همچنین توانسته است به جریان‌سازی و ایده‌پردازی در حوزه مسائل و دغدغه‌های این گروه سنی کمک کند. در یکی از قسمت‌های این برنامه با حضور مرضیه هاشمی خبرنگار مسلمان شده شبکه پرس‌تی‌وی که در سفر اخیر خود به امریکا بازداشت شده بود، مهمان این برنامه بود و از مسیری که طی کرده تا به موقعیت فعلی خود برسد و شیرینی‌ها و تلخی‌های توأمان کار رسانه‌ای برای نوجوانان گفت و به سؤالات آن‌ها پاسخ داد. این برنامه بعد از بازداشت وی بارها و بارها در شبکه‌های تلویزیونی پخش و در فضای مجازی دست به دست شد و علاوه بر بازتاب صحبت‌های این مجری و کارشناس توانست به جریان‌سازی درباره یک رویداد بین‌المللی کمک کند.
«اقیانوس آرام» همچنین روایتگر راه‌های رسیدن به موفقیت است و سعی کرده تعریف متفاوتی از آن ارائه کند. تعریفی که بیشتر به معنای رشد و تعالی است؛ یعنی هنگامی که یک فرد با یک سختی و چالشی مواجه شده با تدبیر خودش بتواند از آن عبور کند. فرآیندی که الزاماً از طریق درس خواندن، کسب رتبه‌های تک رقمی در کنکور یا موفقیت در المپیادهای مختلف به وجود نمی‌آید و اقیانوس آرام رویکردی ضدنظام کنکورسالاری دارد و بقیه اجزای برنامه حول این رویکرد شکل گرفته است.
نعمت‌اللهی: قصه‌ها در خدمت موضوعات قرار می‌گیرند
هادی نعمت‌اللهی کارگردان این برنامه نیز با اشاره به آغاز تولید فصل سوم «اقیانوس آرام» درباره تغییرات فصل جدید نسبت به فصل قبل می‌گوید: این تغییرات جزئی در فرم به برنامه اضافه می‌شود زیرا در فصل گذشته تلاش داشتیم تا فرمی جدید را به مخاطب ارائه کنیم. نظیر اینکه برنامه مجری‌محور نباشد و نوجوانان بتوانند در امور برنامه‌سازی مشارکت کنند و از برخی فاکتورهای برنامه‌سازی، هوشمندانه غافل شدیم. به نظرم در گروه سنی نوجوان نیاز است آیتم‌های جذابی تولید شود و برنامه گاهی به خارج از استودیو کشیده شود که در این فصل این موارد را مد نظر داریم.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر خیالمان از بابت فرم راحت شده است، مخاطب آن را پسندیده و به مدل قصه‌گویی که به طور استندآپ در برنامه ارائه می‌شود، واکنش مثبت نشان داده است. در واقع مهمانان در قالب مورد نظر برنامه، قصه‌های زندگی‌شان را مطرح می‌کنند. بنابراین کلیت برنامه حفظ شده و تغییر اساسی در سری جدید نخواهیم داشت. این برنامه‌ساز تلویزیونی با اشاره به استفاده از گروه‌های جدید نوجوان در اجرای مشارکتی برنامه و پرسشگری از مهمانان توضیح می‌دهد: تعداد زیادی از نوجوانان برای حضور در استودیو برای فصل جدید برنامه اعلام آمادگی کرده‌اند. این درخواست به آمار بیش از ۳ هزار نفر که البته تا چند هفته پیش ثبت شده بود، می‌رسید. حتی بسیاری از مدارس و مجموعه‌های فرهنگی مرتبط با نوجوانان نیز از جمله درخواست‌کنندگان برای حضور در برنامه و به تبع آن مشارکت در جریان برنامه‌سازی فعال «اقیانوس آرام» بودند. به نظر می‌رسد برنامه تلویزیونی «اقیانوس آرام» به جای تأکید بر حضور چهره‌ها و سلبریتی‌ها، بر موضوعات و پیشبرد آن‌ها تأکید دارد.
نعمت‌اللهی در این باره می‌گوید: همه قصه‌های این برنامه در فصل گذشته موضوع مشخصی داشتند. ضمن اینکه خط اصلی برنامه اعتماد به نوجوانان است. به طور کلی رویکرد اصلی رسیدن به قصه‌هایی جذاب است که در خدمت طرح موضوعات مورد نظرمان باشند. در این فصل هم چنین رویکردی را در نظر گرفته‌ایم و با توجه به نیازسنجی صورت گرفته به سراغ سوژه‌ها و مهمانان می‌رویم. حال ممکن است بسته به نیاز موضوع و قصه‌ای که قرار است روایت شود مهمان برنامه یک هنرمند باشد یا یک ورزشکار یا یک فرد معمولی. در واقع انتخاب منوط به داشتن قصه‌ای جذاب برای نوجوانان است که مخاطبان اصلی این برنامه هستند. وی با اشاره به اینکه در سری جدید سرفصل‌هایی موضوعی در قالب قصه‌های مهمانان پیش می‌روند و بیان می‌شوند، عنوان می‌کند: اعتماد به نفس، امید به آینده، مسائل درون‌گروهی میان قشر نوجوان، مهاجرت، انتخاب مسیر آینده زندگی از جمله تحصیلی یا کاری، بلوغ و هویت شامل هویت ملی، هویت دینی و... مسئولیت‌پذیری و مسائلی که نوجوان امروز با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند و به نوعی درگیرش کرده است، همه و همه در فصل جدید مورد ارزیابی و تحلیل قرار می‌گیرند. برای مثال در یکی از قسمت‌های فصل قبل با جانباز ۷۰ درصدی به گفت و گو نشستیم که در ۱۵ سالگی در یک عملیات دچار جراحت شده بود. اگرچه در این برنامه موضوعاتی مثل رشادت و دلیری مطرح شد، اما تأکید اصلی بر ماجرای هویت ملی بود و اینکه یک نوجوان چه مسئولیت‌ها و وظایفی در قبال خاک و مرز و بومش دارد. موضوعاتی که اشاره کردم، از این جنس هستند و حتماً دغدغه نوجوانان را نیز مطرح می‌کنند. وی در پاسخ به اینکه فرآیند نیازسنجی در این برنامه چطور صورت می‌گیرد، بیان می‌کند: از آسیب‌شناسی و مصاحبه با نوجوانان به موضوعات برنامه می‌رسیم و در جریان پرسش و پاسخ با این گروه سنی محورهای مورد بحث را استخراج می‌کنیم.
حساسیت خانواده، جامعه و کنشگران اجتماعی
این کارگردان می‌افزاید: همچنین به نظرم فضای مجازی یک موضوع جدی و بحث مهم در شرایط فعلی است. ارتباط با جنس مخالف نیز موضوعی حساسیت برانگیز است که طرح کردن آن باید بسیار دقیق و درست صورت بگیرد چراکه اگر به درستی مطرح نشود، در ارتباط با سوژه فرصت‌سوزی شده و پیام خود را از دست می‌دهد. همچنین موضوع نگهداری از حیوانات در خانه نیز امر مهمی است که باید به هر حال در فضایی مطرح شود.
نعمت‌اللهی با بیان اینکه امیدوارم بتوانیم این مباحث را به فضای مدرسه و کنشگری اجتماعی بکشانیم، می‌گوید: اشاره به اینکه آموزش و پرورش و نظام‌های دولتی چه نقشی در مسائل مربوط به نوجوان و نوجوانی دارند، امروزه اهمیت زیادی دارد. انتخاب رشته چه نقشی در آینده‌سازی دارد؟! ما ادعا نداریم که می‌خواهیم زندگی نوجوانان را متحول کنیم. فقط می‌خواهیم جامعه، خانواده و کنشگر اجتماعی را نسبت به این گروه سنی حساس کنیم و اگر به این مهم دست یابیم، هدف اصلی‌مان محقق شده است. وی در پایان خاطر نشان می‌کند: اگر واقع‌بین باشیم با ۲۶ قسمت نمی‌توان اتفاق خاصی را رقم زد، اما اینکه مرکز کودک و نوجوان اوج در قالب چنین برنامه‌ای از نوجوانان حمایت می‌کند بسیار مطلوب است. نظیر این برنامه‌ها باید به طور مرتب روی آنتن دیده شود. به نظرم می‌توان گفت: «اقیانوس آرام» بعد از مدت‌ها توانسته اتفاق نسبتاً استانداردی را در گروه نوجوان رقم بزند. نسل ما با برنامه‌ای مثل «نیمرخ» مواجه بود و حالا «اقیانوس آرام» نیز در چنین مسیری حرکت کرده است.
ارسال نظر